تأملی در آموزه های امام جواد علیه السلام از منظر حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی (مدظلّه)

اهتمام به قران؛ شاخصۀ کلیدی در اقتدار امت اسلامی

بی شک اجرای دقیق کلام الهی در جوامع اسلامی و اجتناب از اکتفاء به برخی ظواهر اسلامی به نوبۀ خود می تواند موجبات اقتدار واقعی امت اسلامی را فراهم سازد، از این رو حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی در تبیین روایتی مهم و کلیدی در این زمینه از امام جواد(علیه السلام) اینگونه فرمودند: بسیار مناسب است روایت جالبى را از امام‏ جواد (علیه السلام) ذکر کنم، تا روشن شود چطور در اثر عدم توجه به قران، خداوند قرآن و علاقه به آن را از ملتى می ‏گیرد، و دشمنان را بر سر آنها مسلّط می گرداند.

در سالروز شهادت جانسوز امام جواد(علیه السلام)، ضرورت واکاوی و  بازخوانی مهمترین آموزه های خلاقی،دینی،اجتماعی وسیاسی آن امام همام، با بهره گیری از اندیشه های ارزشمند حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی(مدظله) می تواند به عنوان منظومۀ فکری بی بدیل از آموزه های ناب شیعی در بسط و گسترش معارف اسلام اصیل مورد توجه قرار گیرد.

 بدیهی است غفلت از تبیین آموزه های بی نظیر امام جواد(علیه السلام) از جمله نکات تأمّل برانگیز درمقولۀ سیره شناسی ائمۀ معصومین(علیهم السلام) به شمار می آید، حال با این اوصاف لزوم اهتمام ویژۀ همۀ بزرگان دینی و نیز مورخان بزرگ شیعی در تبیین هر چه بیشتر این مقوله به شدت احساس می شود، بنابراین با توجه به ضرورت الگوگیری از آموزه های آن حضرت ، دراین نگاشته سیرۀ عملی امام جواد(علیه السلام) با نگاه ژرف اندیشانۀ حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی(مد ظله) به مخاطبان محترم ارائه می گردد:

 

اهتمام به قران؛ شاخصۀ کلیدی در اقتدار امت اسلامی

 

حضرت می ‏فرمایند:«وَ کُلُّ امَّة قَد رَفَعَ الله عنهم علمَ الکتابِ حین نَبَذوه و ولّاهم عَدُوّهم حین تَوَلّوه و کان نَبْذُهم الکتاب انْ اقاموا حروفَه و حَرّفوا حدودهَ فهم یَرونُه و لا یرعَونه و الجهّال یُعْجِبُهم حفظُهم للروایة و العلماء یحزُنُهم ترکُهُم للرعایة»[1].

 

«هر امّتى که خداوند علم قرآن را از آنها برداشت وقتى بود که خود قرآن را ترک کردند و هر امّتى که خداوند بر آنها دشمنانشان را مسلّط کرد وقتى بود که خود زیر سلطه دشمن رفتن را قبول کردند، و ترک کردن و کنار گذاشتن آنها قرآن را به این صورت بود که حروف و کلمات و الفاظ قرآن را حفظ مى‏کردند، ولى حدود و احکام آن را تحریف مى‏کردند، روایت قرآن مى‏کردند، ولى مراعات آن نمى‏کردند، نادانان حفظ قرآن را براى روایت کردن آن ترجیح می ‏دادند و علماء از اینکه ترک رعایت قرآن می ‏شود محزون و غمگین می ‏شدند».

 

تحریف امامت با چاشنی ظاهرگرایی اسلامی

 

معظّم له در تشریح روایت امام جواد(علیه السلام) می فرمایند؛ با توجه به این روایت، حرکت قهقرائى امّت اسلامى و به عقب برگشتن آنها کاملا روشن مى‏شود و چقدر دقیق منطبق بر این زمان مى‏شود، که مى‏بینیم در کشورهائى مثل عربستان و مصر... حفظ الفاظ قرآن بسیار مورد توجه است، به طورى که بچه‏هاى کوچک مبادرت به حفظ قرآن مى‏کنند، در حالى که احکام آن مراعات نمى‏شود، و در کنار این عدم رعایت، علماى راستین محزونند، و خون دل مى‏خورند، با چشمى گریان و دلى پرخون نظاره‏گر این اوضاع هستند، و کارى از دست آنها ساخته نیست، آنقدر که به صورت زیبا و تجوید قرآن توجه مى‏شود، به‏ تفسیر و بیان احکام توجه نمى‏شود، و این نقشه‏اى بود که بعد از به انحراف کشیدن خط امامت بعد از پیامبر (صلى الله علیه وآله) کشیده شد، و تا به حال ادامه دارد، این سیاست شومى بود که بعد از پیامبر ریخته شد که قرآن خوانده شود ولى تفسیر نشود. به امید روزى که به هوش آئیم و براى رفع همه دردها و خصوصاً درد و تفرقه و نفاق به سراغ قرآن رویم، که آن ریسمان محکمى است که مأمور چنگ زدن به آنیم. (واعتصموا بحبل الله جمیعاً و لا تفرقوا).[2]،[3]

 

پژوهش؛ تهیه و تنظیم؛ معاونت تحریریه خبر پایگاه اطلاع رسانی دفتر حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی (دام ظلّه)

 

[1] بحارالانوار، جلد 78، صفحه 358، چاپ قدیم( در مواعظ امام جواد( علیه السلام))؛ فروع کافى، جلد 8، صفحه 53؛ میزان الحکمة، ج 8، صفحه 85.

 

[2] سوره آل عمران، آیه 103.

 

[3] اخلاق اسلامى در نهج البلاغه (خطبه متقین) ؛ ج‏1 ؛ ص482.  منبع با تلخیص